ยาเป๊ป (PEP) ย่อมาจาก Post-Exposure Prophylaxis เป็น ยาต้านไวรัสเอชไอวีฉุกเฉิน ใช้เพื่อป้องกันไม่ให้ติดเชื้อเอชไอวีหลังจากสัมผัสเชื้อ ต้องทานยาเป๊ปภายใน 72 ชั่วโมง หลังจากมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ และต้องทานต่อเนื่องเป็นเวลา 28 วัน
Table of Contents
ประสิทธิภาพของยาเป๊ป
ประสิทธิภาพของยาเป๊ป (PEP) ในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ขึ้นอยู่กับหลายปัจจัย เช่น ระยะเวลาเริ่มทานยา ยาเป๊ปมีประสิทธิภาพสูงสุดเมื่อรับประทาน ภายใน 72 ชั่วโมง หลังสัมผัสเชื้อ ความสม่ำเสมอในการทานยา ต้องทาน ตามแพทย์สั่ง ทุกวัน ห้ามขาดยา
โดยรวมแล้ว ยาเป๊ปมีประสิทธิภาพในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี ได้กว่า 80% หากเริ่มทานยาเร็ว ทานยาอย่างสม่ำเสมอ และอยู่ในความดูแลของแพทย์ อย่างไรก็ตาม ยาเป๊ป ไม่ใช่ยาป้องกันการติดเชื้อ HIV ชนิดถาวร และยังมีผลข้างเคียง ดังนั้น การป้องกันที่ดีที่สุด คือ มีเพศสัมพันธ์อย่างปลอดภัย โดยใช้ถุงยางอนามัยทุกครั้ง และตรวจหาเชื้อเอชไอวี เป็นประจำ
วิธีรับประทาน ยาเป๊ป
- เริ่มรับประทานยาโดยเร็วที่สุด ภายใน 72 ชั่วโมงหลังสัมผัสความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ
- แพทย์จะสั่งยาให้ โดยทั่วไปยาเป๊ปประกอบด้วยยาต้านไวรัส 2 ชนิด
- รับประทานยาตามคำสั่งแพทย์อย่างเคร่งครัด โดยทั่วไปคือวันละ 1 ครั้ง เป็นเวลา 28 วัน
- นัดพบแพทย์เพื่อติดตามผล แพทย์จะนัดตรวจเลือดหาเชื้อเอชไอวี 3 ครั้ง
- ครั้งที่ 1: 1 เดือนหลังเริ่มรับประทานยา
- ครั้งที่ 2: 3 เดือนหลังเริ่มรับประทานยา
- ครั้งที่ 3: 6 เดือนหลังเริ่มรับประทานยา
ใครบ้างที่ควรทานยาเป๊ป
- มีเพศสัมพันธ์โดยไม่ได้ใส่ถุงยางอนามัย
- ถุงยางอนามัยรั่วหรือฉีกขาด ระหว่างมีเพศสัมพันธ์
- ผู้ใช้เข็มฉีดยา ร่วมกับผู้อื่น
- ถูกล่วงละเมิดทางเพศ
- ถูกเข็มตำ หรือ สัมผัสสารคัดหลั่ง ของผู้ติดเชื้อเอชไอวี
ผลข้างเคียงของ ยาเป๊ป
ยาเป๊ป (PEP) เป็นยาต้านฉุกเฉินป้องกันเอชไอวี โดยทั่วไป มีผลข้างเคียงน้อย แต่ อาจพบผลข้างเคียงได้ดังต่อไปนี้
- คลื่นไส้
- อาเจียน
- ปวดท้อง
- ท้องเสีย
- ปวดศีรษะ
- อ่อนเพลีย
- เวียนศีรษะ
- ปวดเมื่อยตามตัว
- นอนไม่หลับ
ผลข้างเคียงเหล่านี้ มักจะหายไปเอง ภายใน 1 – 2 สัปดาห์ หากมีอาการรุนแรง ควรปรึกษาแพทย์ทันทื
รับยาเป๊ป ได้ที่ไหน ?
ยาเป๊ป (PEP) เป็นยาต้านฉุกเฉินป้องกันเอชไอวี ซึ่ง ไม่สามารถหาซื้อได้ตามร้านขายยาทั่วไป แต่ต้องได้รับการสั่งจ่ายจากแพทย์ และรับยาจากสถานพยาบาลเท่านั้น เพราะแพทย์จะต้องซักประวัติ ตรวจร่างกาย และตรวจเลือด ก่อนรับยาเป๊ปทุกครั้ง สถานที่ ที่สามารถรับยาเป๊ป ได้แก่
- โรงพยาบาลรัฐ
- โรงพยาบาลเอกชน
- คลินิกนิรนาม
- คลินิกเฉพาะทาง
อ่านบทความอื่นๆ เพิ่มเติม
ยาเป๊ป มีประสิทธิภาพสูงในการป้องกันการติดเชื้อเอชไอวี แต่ ไม่สามารถป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์อื่นๆ ได้ หากคิดว่ามีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อเอชไอวี ควรไปพบแพทย์เพื่อรับยาเป๊ปโดยเร็วที่สุด